Mayıs Ayı Cilt Kanseri Farkındalık Ayı
Deri kanserleri en sık gözlenen kanser türlerindendir. En sık gözlenen ve en önemlileri bazal hücreli karsinom, skuamöz hücreli karsinom ve melanomdur.
Bazal hücreli karsinom tüm kanserler içinde en sık gözlenen kanser türüdür. Özellikle güneş gören deri bölgelerinde (yüz, kulak, saçlı deri, el sırtı) görülmekle birlikte derinin her yerinde görülebilir. Genellikle deri yüzeyinden kabarık inci gibi parlak nodüller şeklinde ya da ortasında ülser (yara) olan kanamalı lezyonlar şeklinde karşımıza çıkar. Çok yavaş büyüyen tümörlerdir. Yıllar içinde yavaş yavaş büyüyüp daha sonra deri altındaki dokulara ve çevre dokulara yayılabilir.
Skuamöz hücreli karsinom 2. sıklıkta görünen cilt kanseridir. Yine en sık derinin güneş gören yerlerinde gözlenir. Üzerinde kalın kabukları olan nodüller, üzerinde ülser olan sertleşmeler, iyileşmeyen yaralar şeklinde karşımıza çıkabilir. Hem deri hem de mukozalar adı verilen ağız içi ve genital bölgede de görülebilir. Tedavi edilmezse diğer organlara yayılabilir.
Melanom daha az sıklıklar görülmektedir. Ancak son yıllarda sıklığı giderek artmıştır. En kötü seyirli kanserlerdendir. Erken tanı konulup tedavi edilmezse ölüme neden olabilir. Bu nedenle bu tür kanserlerin erken tanısı çok önemlidir. Derinin herhangi bir bölgesinde nevüs (ben) şeklinde ortaya çıkıp giderek büyür ve daha sonra metastaz yapıp diğer organlara yayılabilir.
Deri kanserleri gelişiminde bir takım risk faktörleri vardır. Şiddetli ve uzun süreli ya da aralıklı güneş maruziyeti, solaryum gibi yapay ultraviole ışınlarına uzun süre maruz kalmak, uzun süre açık havada güneş altında çalışmak (çiftçiler, balıkçılar gibi), özellikle çocukluk çağında geçirilen şiddetli güneş yanığı, ailesel ve /ve ya kişisel deri kanseri öyküsü, açık tenli, mavi/yeşil gözlü, kolay çillenen ,kolay güneş yanığı geçiren cilt yapısı, bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullanmak deri kanseri gelişimini kolaylaştırıcı önemli risk faktörlerindendir.
Cilt kanseri riski olan kişilerin belli aralıklarla dermatoloji uzmanına başvurup deri muayenesi olması önerilmektedir. Bunun dışında deride iyileşmeyen yaralar, giderek büyüyen nodüller, tırnakta oluşan siyah çizgiler, sonradan (özellikle 40 yaşından sonra ) ortaya çıkan benler, eski benlerde büyüme, şekil ve renk değişikliği ya da kanama olması durumunda mutlaka dermatoloji muayenesi önermekteyiz.
Unutmayalım erken tanı hayat kurtarır.
Dr. Öğr. Üyesi Işıl Deniz Oğuz
Dermatoloji (Cildiye) Uzmanı
