Tıbbi Biyokimya Laboratuvarı
Hastalıklara tanı konulması ve tedavinin izlenmesinde tıbbi laboratuvarların önemi tartışılmazdır. Tıbbi kararların % 60-80’i laboratuvar verileri ile alınmaktadır.Tıbbi Biyokimya Laboratuvarı ekibi olarak, doğru hastanın, doğru sonucunu en kısa sürede vermeyi hedefleyerek çalışıyoruz.
Kan vermeden önce hastalarımızın uyması gereken kurallar
1.En az 8-10 saat aç olmalıdır.
2.Tetkik için hastanemize gelmeden önce ağır ve zorlayıcı egzersizden kaçınılmalı, kan vermeden önce yarım saat kadar dinlenilmelidir.
3.Düzenli kullanılan ilaçlar var ise kesilmeden önce doktora mutlaka danışılmalıdır.
4.24 saatlik idrar analizleri ve OGTT gibi testler için verilen talimatlara uygun bir şekilde hareket edilmelidir.
Bir test sonucunun güvenilirliği laboratuvar içi uygulamalar yanında sonucu etkileyen bazı faktörlere de bağlıdır:
Kan Alımından Önce Laboratuvar Testlerini Etkileyen Faktörler
Postürün etkisi: Ayakta duran bir kişide dolaşımdaki kan hacmi yatan bir kişiye göre 600-700 ml daha azdır. Bu durum kan hacminde %10 civarında azalmayı gösterir. Gerçek neden kanın proteinsiz sıvısının doku arasına geçmesi olup plazma hacminde önemli farka neden olur. Buna paralel olarak enzimler ve protein hormonlar dahil tüm proteinler, proteinlere kısmen bağlı kalsiyum, bilirubin ve proteine bağlı ilaçların konsantrasyonu etkilenir.
Egzersizin etkisi: Egzersizin vücut sıvılarının yapılarına etkisi aktivitenin süresi ve yoğunluğu ile ilgilidir. Egzersiz sonunda alınan kan örneklerinde aspartat amino transferaz (AST), laktatdehidrogenaz (LDH), kreatinkinaz (CK), üre, kreatinin, transferrin sonuçlarında yükselmelerin olduğu, kan glukozunun değişimler gösterdiği, plazma renin aktivitesi, aldosteron, büyüme hormonunun patolojik düzeylere ulaştığı göz önünde bulundurulmalıdır.
Açlık durumu: Açlık kan şekeri ve bazı hormone testlerinin ölçümü için istenen bir durum olup laboratuvar işleminin standardizasyonu ve teknikleri açısından numune alımında 10–12 saatlik açlık gereklidir. Ancak bu durumun 16 saatten uzun olmaması gerekir.
Besinlerin etkisi: Bazı plazma yapıtaşlarının derişimi yakın zamanda yenilip içilen besinlerden etkilenir. Bunlar arasında kan glukozu, trigliserid, alkalen fosfataz (özellikle intestinalizoenzim) sayılabilir. Ayrıca serumun lipemik olması ölçümler için kullanılan yöntemleri etkileyebilir. Kahve, çay, kola gibi kafein bulunan içecekler yapıtaşlarının konsantrasyonu üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
Sigara içilmesi: İçerdiği nikotinden dolayı sigara birçok testi olumsuz etkiler. Bunların içinde lipidler, hormonlar, vitamin B12, CEA gibi parametreler sayılabilir.
Sirkadiyen değişim: Beden sıvılarının çoğu yapı taşı gün boyu döngüsel değişim gösterir. Bu değişimlere katkıda bulunan başlıca faktörler postür, aktivite, beslenme, stres, gün ışığı, karanlık, uyku ve uyanıklıktır. Bu döngüsel değişimler oldukça büyük değerlere varabildiğinden numune alma standardizasyonunun iyi denetlenmesi gerekir. Büyüme hormonu uykuya daldıktan kısa süre sonra yükselir. Oysa bazal plazma insülini, sabah ve akşam daha yüksek düzeydedir. ACTH ve kortizol gece saatlerinde minimal düzeydedir. İdrar hacmi ve kreatininatılımı gece azalır. Serum demiri açısından, bir kişiden sabah alınan kan düzeyi ile aynı kişiden öğleden sonra alınan kan düzeyi arasında % 40’a varan fark olduğu saptanmıştır. Laboratuvarlarda çalışılan parametrelerin referans aralıkları (normal değerleri),sağlıklı kişilerden 08:00-12:00 saatleri arasında alınan kan düzeylerine göre oluşturulmaktadır.
İlaçların etkisi: İlaçlar analiz yöntemlerini in vitro etkilediği için in vivo değişimlere de yol açabilirler.
Yüksek ateş: Serum hormon düzeyleri yanı sıra lipidler, kalsiyum, ürik asit gibi birçok parametreyietkiler.
Cinsiyet ve yaşın etkisi: Hastanın yeni doğan, puberte, yetişkin olmasına ve cinsiyete göre çeşitli hormon, enzim, lipidler, elementler gibi birçok parametre değişim gösterir. Örneğin: alkalenfosfataz, kemik büyümesine parallel olarak pubertede en yüksek değerlere ulaşır. Pubertedensonra aktivite azalır. Menstrüel döngü sırasında da kadınların hormon değerleri çok değiştiğinden LH, FSH gibi testler için kan gönderilirken döngü gününün de belirtilmesi unutulmamalıdır. CA–125 menstrüel periyotta normalin 2 katına çıkabilir.
TÜM HASTALARIMIZA ACİL ŞİFALAR DİLERİZ
