Tüberküloz, görülme sıklığı ve etkileri nedeniyle, küresel mücadele gerektiren önemli halk sağlığı sorunları arasında bulunmaktadır.Ülkemizde “Verem Eğitimi ve Farkındalık (Propaganda) Haftası” etkinlikleri 1947 yılından itibaren her yıl, ocak ayının ilk pazar gününü izleyen hafta boyunca, verem hastalığı ve bu hastalıkla mücadele hakkında bilgilendirmeler yapılmakta ve hastalığa kamuoyunun dikkati çekilmektedir.Bu amaçla Giresun Verem Savaş Dispanseri ve Eğitim Birimimiz koordinatörlüğünde hastanemiz giriş katında stant açılmıştır. Hasta ve hasta yakınlarına tüberkülozla ilgili eğitimler verillip, hazırlanan broşürler dağıtılmıştır. Hastane idarecilerimiz ve hekimlerimiz standı ziyaret etmiştir.
konuyla ilgili Hastanemiz Göğüs Hastalıkları Kliniği Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Hayriye Bektaş Aksoy tarafından Tüberküloz ile ilgili bilgilendirme metni kaleme alınmıştır :
Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası
Her yıl Ocak ayının ilk haftasında, toplumun tüberküloz (verem) hastalığı hakkında bilinçlendirilmesi ve farkındalık yaratılması amacıyla "Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası" etkinlikleri düzenlenmektedir. Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis adlı bir bakteri tarafından oluşturulan, başta akciğerler olmak üzere vücudun diğer doku ve organlarını da etkileyebilen bulaşıcı bir hastalıktır.
Tüberkülozun Bulaşma Yolları ve Belirtileri
Tüberküloz, en yaygın olarak hava yoluyla bulaşır. Akciğer veya larinks tüberkülozu olan hastalar, öksürme, hapşırma veya konuşma yoluyla havaya tüberküloz basilini saçar ve bu basil, başka bireyler tarafından solunarak bulaşabilir. Hasta ile yakın ve uzun süreli temasta bulunan kişiler, bulaşma açısından daha büyük bir risk altındadır.
Tüberküloz hastalığının yaygın belirtileri uzun süreli öksürük, balgam çıkarma, bazen balgamda kan görülmesi, iştahsızlık, halsizlik, kilo kaybı, ateş ve gece terlemeleridir. Bu belirtiler genellikle yavaş gelişir ve bu durum, teşhis gecikmesine ve hastalığın başkalarına yayılmasına neden olabilir.
Tanı ve Tedavi
Tüberküloz tanısında akciğer grafisi, balgam incelemesi, moleküler testler ve kültür gibi yöntemler kullanılır. Tüberküloz tedavi edilebilir bir hastalıktır ve tedavi başarısı %85'in üzerindedir. Ancak, ilaca dirençli tüberküloz vakalarında tedavi daha uzun ve karmaşıktır.
Ülkemizde, tüberküloz tanı ve tedavi hizmetleri tüm sağlık kuruluşlarımızda ücretsiz olarak sunulmaktadır. Tüberküloz hastaları ve latent tüberküloz enfeksiyonu olan kişilere yönelik koruyucu tedavi kapsamındaki tüm ilaçlar Bakanlığımız tarafından ücretsiz olarak temin edilmektedir.
Koruyucu Önlemler
Tüberkülozdan korunmada bireysel ve toplumsal hijyen kurallarına uyulması, uzun süreli öksürük veya tübürküloz hastası ile temas edilmesi durumunda sağlık kuruluşlarına başvurulması çok önemlidir. Ayrıca, bebeklere BCG aşısının zamanında yaptırılması da önemli bir koruyucu önlemdir.
Küresel Mücadele ve Ülkemizin Stratejisi
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yürütülen tüberkülozla mücadele programları sayesinde 2000-2022 yılları arasında 75 milyondan fazla hayat kurtarılmıştır. DSÖ'nün "End TB" stratejisi ve "DSÖ Avrupa Bölgesi Tüberküloz Eylem Planı" çerçevesinde, 2030 yılına kadar tüberküloz hastalığını sona erdirmek hedeflenmektedir.
Ülkemiz, "Tüberkülozu Bitirme Stratejisi"ni benimseyerek başarıyla yürüttüğü "Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı"nı küresel hedefler doğrultusunda güncelleyerek uygulamaya devam etmektedir. Ülkemizde tanı ve tedavi hizmetleri üretsiz sunulmakta, tüberküloz hastalarına yönelik sosyal yardımlar da yapılmaktadır.
Verem (tüberküloz) ile mücadelede toplumun her kesiminin bilinçlenmesi, tanı ve tedavi süreçlerinin eksiksiz uygulanması ve koruyucu önlemlerin yaygınlaştırılması çok önemlidir. Unutulmamalıdır ki, veremsiz bir Türkiye için bireysel ve toplumsal farkındalığın artması gerekmektedir.
Dr. Öğr. Üyesi Hayriye Bektaş Aksoy
Göğüs Hastalıkları Uzmanı